قیامت روزی است که تمام انسان‌ها برای محاسبه اعمالشان در آنجا جمع می شوند. بنا به آموزه های اسلامی از زمان قیامت ، کسی جز خدا خبر ندارد.
محاسبه اعمال ، شامل تمام اعمال ظاهری و حتی نیت های انسان نیز می شود. با این توضیح که اگر کسی نیت خیری داشته باشد هر چند موفق به انجام آن نشود در نامه عمل او نوشته می شود اما اگر نیت کار بدی را داشته باشد تا وقتی آن را انجام ندهد برای او چیزی نوشته نمی شود.
در روز قیامت کسانی هستند که به عنوان شاهد ، بر اعمال ما شهادت خواهند داد بنابراین کسی نمی تواند کارهایی را که کرده انکار نماید.

برخی شاهدان روز قیامت شامل موارد زیر می شوند

اعضای بدن – زمین – اشیایی که در اطراف ما هستند (خداوند اشیایی که شاهد اعمال ما بوده اند را به صورتی که بتوانند شهادت دهند دوباره در روز قیامت می آفریند) – ملائکه – پیامبران – امامان – افراد پرهیزکار – شهدا و . . .
اعمال انسان در آن روز با پیامبران و امامان شیعه سنجیده می‌شود و کسی که اعمال و اعتقاداتش شباهت بیشتری با اعمال و اعتقادات آنها داشته باشد، سعادتمندتر خواهد بود.
عدم آگاهی از زمان وقوع رستاخیز، در کنار ناگهانی‌بودنش، با توجه به عظمتش سبب می‌شود هیچ‌گاه مردم قیامت را دور ندانند و همواره مراقب اعمال خود باشند و به این ترتیب خود را برای آن روز آماده سازند.
مکان قیامت چندان برای ما روشن نیست. اما طبق آیات قرآن کریم، آسمان و زمین در آن زمان تغییر می‌کند. فضایی دیگرایجاد می‌شود که قیامت در آن تشکیل می‌شود و مخلوقات در محضر الهی حاضر می‌شوند.
با اینکه در قرآن زمان قیامت را به اندازه یک روز دانسته ولی چون تمام نظام خلقت ( از جمله خورشید و ماه) در آن زمان برچیده می شود مشخص است که منظور از روز قیامت ، یک بازه زمانی مخصوص است که طبق آنچه در قرآن آمده مدت آن به اندازه هزار سال دنیا است.
در روز قیامت هر کسی مسئول اعمال خویش است و هیچ کس به جای دیگری مجازات نمی شود.

میزان مسئولیت اشخاص در آن روز به اندازه فهم و درک آنهاست. طبق آنچه در قران آمده در آن روز به هیچ کس ظلم نمی شود و خداوند با نظر رحمت در مورد افراد قضاوت خواهد کرد.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم می فرمایند در قیامت از چهار چیز سوال می شود
از عمرش که در چه راهی صرف شد؟
از مالش که از کجا بدست اورد و آن را در چه راهی صرف نمود؟
از عملش که چه کاری انجام داده؟
و از محبت ما اهل بیت!

در قیامت کسانی که مسلمان نبوده اند کارهای آنان بر حسب آنچه برای خدا انجام داده اند محاسبه می شود چون لزوم پذیرفته شدن عمل خیر ، مسلمان بودن نیست البته این درصورتی است که با اسلام و اموزه های اسلامی آشنایی نداشته باشند و در این آشنا نبودن کوتاهی نکرده باشند اما اگر بدون دلیل و تنها به جهت تعصب و لجاجت از قبول اسلام سرباز زده باشد، تمام اعمال خیر آنان به هدر خواهد رفت
دیوانگان نیز چون عقل ندارند و توان تشخیص حق را ندارند، تکلیف ندارند و در آخرت مورد بازخواست قرار نخواهند گرفت، زیرا یکی از شرایط تکلیف، عقل است.

امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: خداوند در قیامت به‌اندازه عقلی که در دنیا به انسانها داده ، دقت و سختگیری می‌کند
طبق روایات بر روی جهنم پل صراط قرار گرفته که افراد برای ورود به بهشت باید از آن عبور کنند. در برخی روایات، سرعت عبور مردم از این پل وابسته به میزان ایمان، اخلاص و اعمال صالح آنان دانسته شده است.

جهنم
پس از حسابرسی ، کسانی که درنهایت اعمال بد آنها بیشتر از اعمال خوبشان باشد به جهنم خواهند رفت. در این میان نباید از مسئله شفاعت غافل شد. شفاعت یعنی اینکه کسی یا چیزی واسطه شود تا خداوند گناهان انسان را ببخشد.
برخی شفاعت کنندگان در روز قیامت
پیامبران – امامان شیعه – اعمال نیک – شهدا – والدین – فرزندان – نیکو کاران - قرآن
در عین حال و باهمه رحمت و مهربانی که خدا در حسابرسی اعمال دارد و شفیعانی که نام بردیم ممکن است کسی باز هم گناهانش به اندازه ای زیاد باشد که هیچ یک از اینها نتواند مانع عذاب او شوند هر چند این افراد بسیار کم هستند و بسیاری از مردم در ان روز بخشیده می شوند ولی در نهایت عده ای شامل عذاب الهی خواهند شد برای اینکه بدانیم خداوند چگونه با کمترین عملی انسانها را از عذاب نجات می دهد به این روایت توجه کنید
امام صادق علیه السلام می فرمایند: اگر خداوند دو رکعت نماز را از کسی قبول کند او را عذاب نخواهد کرد!

چه کسانی به جهنم خواهند رفت
۱- کسانی که گناه کرده اند ، از گناه خود پشيمان نمي شوند و هیچ گاه توبه نمی کنند(۱)
۲- با اينكه مي دانند آن گناه كار زشتي است انجام مي دهند( برخی افراد از روی عادت گناه می کنند و اطلاعی از زشتی گناهی که می کنند ندارند)
۳- بر انجام گناه اصرار دارند
۴- هم گناه می کنند هم گناه را در میان مردم شایع می کنند
۵- از روي دشمني و لجاجت با خدا گناه مي كنند
۶- در حال كفر از دنيا مي روند
طبق روایتی که از امام صادق علیه السلام نقل کردیم معلوم می شود که کسانی وارد جهنم می شوند که حتی یک عمل خیر در نامه عمل آنها ثبت نشده باشد.

یک سوال

آیا کسی هست که حتی یک عمل خیرقبول شده در تمام طول عمر خود نداشته باشد؟!

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند: تعجب نکنید از کسی که به خاطر انبوه گناهان وارد بهشت شده تعجب کنید از کسی که با انبوه رحمت خدا وارد جهنم شده است!

البته این را هم باید اضافه کرد که همه کسانی که وارد جهنم می شوند در آنجا باقی نمی مانند و پس از طی کردن زمان مجازات از آن خارج شده و وارد بهشت خواهند شد.

چه کسانی در جهنم جاودان خواهند بود
۱- کسانی که غرق در گناهند و بدون توبه از دنیا بروند
۲- کسانی که در حال کفر از دنیا بروند
۳- کسانی که تمام اعمال خوب آنها از بین رفته باشد
۴- سران کفر و پیروان آنها
۵- ربا خوارانی که توبه نکنند
۶- کسانی که بعد از ایمانشان کافر و مرتد شوند
۷- کسانی که قتل عمد کنند
۸- کسانی که باعث گمراهی دیگران می شوند
۹- کافران متکبر
۱۰- کسانی که خودکشی کنند

بهشت
بهشت مکانی است که افراد نیکو کار و کسانی که گناهانشان بخشیده شده وارد آن می شوند. طبق آنچه که در قرآن آمده تمام کسانی که وارد بهشت می شوند دیگر از آن خارج نشده و تا ابد در آنجا باقی خواهند ماند.
بهشتیان از تمام نعمتهای مادی و معنوی بهره مند خواهند بود و از همه لذتها استفاده خواهند کرد
تمام کسانی که در نامه عملشان حتی یک عمل نیک قبول شده داشته باشند به بهشت خواهند رفت

پی نوشت

۱ - آیه ای در قرآن وجود دارد که تعجب انسان را از وسعت رحمت خدا بر می انگیزد آیه می فرماید

إِنَّ الَّذِينَ فَتَنُواْ المُْؤْمِنِينَ وَ المُْؤْمِنَاتِ ثمُ‏َّ لَمْ يَتُوبُواْ فَلَهُمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَ لهَُمْ عَذَابُ الحَْرِيقِ(بروج۱۰)
كسانى كه مردان و زنان باايمان را شكنجه دادند سپس توبه نكردند، براى آنها عذاب دوزخ و عذاب آتش سوزان است!

آیه درمورد مشرکینی است که گودالی از آتش درست می کردند و کسانی که حاضر نبودند از ایمان خود دست بردارند (حتی مادر و فرزند را) در آن گودال می انداختند و زنده زنده می سوزاندند!! خداوند در این آیه می فرماید اگر اینها با این همه جنایتی که کرده اند توبه نکنند خدا آنها را عذاب خواهد کرد مفهوم آیه این است که اگر توبه کنند خدا آنها را خواهد بخشید! و این جای تعجب بسیاری است که چگونه خدا باب توبه را برای این افراد نیز نبسته است با این اوصاف چه جای نا امیدی برای سایر گنه کاران باقی می ماند؟ البته این حرف به معنای این نیست که ما به پشتوانه رحمت خدا گناه کنیم بلکه به این معناست که اگر گناه هم کردیم از رحمت خدا نا امید نشویم