خدای دوست داشتنی

در دنیای کنونی ، هر یک از ادیان و فرقه ها ، خدا یا خدایانی را برای خود انتخاب کرده اند. اما اینکه ما از چه طریقی می توانیم به درست یا نادرست بودن این انتخابها پی ببریم چالشی است که همیشه فراروی بشریت بوده و هست.

حقیقت این است که بر خلاف شیوه های پیچیده و رایجی که برای شناخت خدا معرفی می شود ، روش بسیار آسانی وجود دارد که می تواند برای شناخت خدا مورد استفاده قرار بگیرد. به علاوه که به آسانی و برای همگان قابل فهم و دسترسی نیز هست.
نام این شناخت ، شناخت فطری است. بنا بر این آموزه ، همه انسانها قبلا بوسیله فطرت ، خدا را شناخته اند و با همین شناخت هم بدنیا آمده اند. شناخت فطری به ما می گوید که خدای این عالم ویژگی ها و مشخصاتی دارد که بوسیله آن می توانیم ، خدایان دروغین را از خدای حقیقی باز بشناسیم ، به همین خاطر است که اگر کسی ادعای خدایی کند با مشخصاتی که از او در فطرت خود سراغ داریم می توانیم درست یا غلط بودن آن ادعا را ثابت نماییم.
به عنوان مثال ما فطرتا خدا را اینگونه شناخته ایم که هر کاری را بخواهد می تواند انجام دهد. از این رو می گوییم «خدا بر هر کاری تواناست». پس اگر خدایی را به ما معرفی کردند که ذره ای ضعف و سستي و ناتوانی در او راه داشت ديگر او را خدا نمي دانيم.
بنابراین یکی از فاکتورهای مهم در انتخاب خدا ، توانایی همه جانبه او در همه زمینه هاست.
از این روست که می گوییم ما هر چقدر هم كه در انتخاب مصادیق خارجي خدا به بیراهه برویم ، اين مسئله در انتظارمان از خدا به عنوان یک موجود توانا تغییري ایجاد نخواهد كرد . یعنی این طور نیست که بگوییم چون عده زیادی از مردم کسی را به عنوان خدا انتخاب کرده اند انتظار ما هم به همان سمت و سوتغییر خواهد کرد.
یا مثلا شناخت فطری به ما می گوید که خداوند باید همیشه زنده باشد. همچنین باید همه چیز را بداند و همیشه از همه چیز اطلاع داشته باشد. پس اختلاف بر سر ویژگیهای خدا نیست چرا که همه ما در اینکه خدا باید صفاتی همچون علم و قدرت و حیات را دارا باشد اختلافی نداریم بلکه اختلاف بر سر این است که آیا خدای منتخب ما هم ، چنین صفاتی را دارد یا خیر؟

از دیگر مباحثی که باید به آن بپردازیم بحث نیاز است .

همه ما انسانیم و از این جهت نیازهایی داریم. گمان ما بر این است که اگر کسی خود را به عنوان خدا معرفی کرده باید بتواند اين نيازها را برآورده کند و چون انسان را نيازمند آفريده بايد براي رفع اين نيازها كاري كرده باشد. به علاوه كه او از آن جهت که خداست نبايد مانند ما نيازمند باشد! چون در اين صورت براي رفع نيازهاي خود به کمک کسی یا چیزی محتاج می شود! و اینجا یک اشکال پیش می آید و آن اینکه خداوند محتاج به آفریده های خود خواهد شد و این درست نیست چون این سوال جلو می آید که چی کسی نیازهای خدا را پیش از اینکه دست بکار آفرینش شود برطرف می کرد؟!!

از اینجا معلوم می شود که چرا خدا بودن و نیازمند بودن با هم قابل جمع نیستند یعنی نمی شود کسی هم خدا باشد و هم محتاج به دیگران!
خلاصه اینکه اگر کسی خود را خدا می داند (یا او را خدا می دانند) باید با شناختی که از او داریم مطابقت داشته باشد وگرنه فضیلت تراشی و نسبت دادن الوهیت به او ، مقامی را برای وی به همراه نداشته و او را شایسته این مقام نخواهد کرد.
از دیگر انتظاراتی که ما از خدا داریم این است که همیشه در دسترس بوده و ما بتوانیم براحتی با او ارتباط برقرار کنیم. همچنین به خدایی علاقه مندیم که مهربان نیز باشد.
در اینجا از طریق آیات قرآن به معرفی خدایی می پردازیم که شاید توجه به این آیات از زاویه ای که بدان پرداختیم برای ما جدید و جذاب باشد.

جالب اینکه بسیاری از این ویژگیها تنها در قرآن آمده و در هیچ یک از ادیان و فرق دیگر اثری از چنین خدایی با این مشخصات یافت نمی شود که هیچ ، بلکه برعکس آن نیز مشاهده می شود.(۲)
 

من به عنوان کسی که به خدا اعتقاد دارد خدایی را دوست دارم که :


۱) همیشه زنده و در همه زمانها وجود داشته باشد[۱]
اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ
(معبودی جز خداوندِ یگانه زنده و پایدار و نگهدارنده ، نیست.)( آل عمران ۲)
وَ تَوَکَّلْ عَلَي الْحَيِّ الَّذي لا يَمُوتُ
(و توکّل کن بر آن زنده ای که هرگز نمی میرد) (فرقان ۵۸)
۲) قدرت انجام هر کاری را داشته باشد[۲]

 إِنَّ اللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

بدرستیکه خداوند بر هر کاری تواناست

۳)علم غیب داشته باشد [۳]
عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ
(دانای آشکار و نهان است)(حشر ۲۲ )
وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما يُوعُونَ
(و خداوند آنچه را در دل پنهان می دارند بخوبی می داند!) (انشقاق ۲۳ )
وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما في‏ قُلُوبِکُمْ وَ کانَ اللَّهُ عَليماً حَليماً
(و خدا آنچه را در قلوب شماست می داند، و خداوند دانا و بردبار است) ( احزاب ۵۱ )
 

۴) مخلوق نباشد.[۴]
وَ لَمْ يُولَدْ (و زاده نشده) (اخلاص ۳) 

۵) براي رفع مشكلات به من كمك كند.
وَ کَفي‏ بِاللَّهِ نَصيراً
(و کافی است که خدا یاور شما باشد.) ( نساء ۴۵)
فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَوْلاکُمْ نِعْمَ الْمَوْلي‏ وَ نِعْمَ النَّصيرُ
(وبدانید خداوند سرپرست شماست! چه سرپرست خوبی! و چه یاور خوبی!) ( انفال۴۰)
۶) همیشه در دسترس باشد و بتوانم با او ارتباط برقرار کنم.
وَ هُوَ مَعَکُمْ أَيْنَ ما کُنْتُمْ
(و هر جا باشید او با شما است) (حدید ۴)
۷) نیازهای مرا بداند و بتواند آنها را برآورده کند.
إِنَّهُ عَليمٌ قَديرٌ
(چرا که حقّا او دانا و تواناست) ( شوری۵۰)
وَ أَنَّ اللَّهَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ
(و خداوند دانای همه غیبها (و امور پنهانی) است؟!) (توبه۷۸)
وَ إِذا سَأَلَکَ عِبادي عَنِّي فَإِنِّي قَريبٌ أُجيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ
(وهنگامی که بندگان من، از تو در باره من سؤال کنند، (بگو:) من نزدیکم! دعای دعا کننده را، به هنگامی که مرا می خواند، پاسخ می گویم!) (بقره۱۸۶)
۸) من را ببیند و حال مرا درک کند.
إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلي‏ کُلِّ شَيْ‏ءٍ شَهيداً
(خداوند بر هر چیز، شاهد و ناظر است.) ( نساء۳۳)
وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما في‏ أَنْفُسِکُمْ
(و بدانید خداوند آنچه را در دل دارید، می داند!) (بقره۲۳۵)
۹) از اشتباهات و خطاهای من گذشت کند و در کیفر من عجله نکند.
وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَليمٌ
(و بدانید خداوند ، آمرزنده و بردباراست (ودرمجازات بندگان ، عجله نمی کند)( بقره ۲۳۵)
وَ لَوْ يُؤاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِظُلْمِهِمْ ما تَرَكَ عَلَيْها مِنْ دَابَّةٍ وَ لكِنْ يُؤَخِّرُهُمْ إِلى‏ أَجَلٍ مُسَمًّى ...
(و اگر خداوند مردم را بخاطر ظلمشان مجازات مى ‏كرد، جنبنده اى را بر پشت زمين باقى نمى‏ گذارد ولى آنها را تا زمان معيّنى به تأخير مى‏ اندازد.) ( نحل ۶۱)
۱۰) گناهان مرا بپوشاند و به خاطر آنها مرا بین خلق رسوا نکند.
يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَکُمْ فُرْقاناً وَ يُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَيِّئاتِکُمْ وَ يَغْفِرْ لَکُمْ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظيمِ
(ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، برای شما وسیله ای جهت جدا ساختن حق از باطل قرار می دهد و گناهانتان را می پوشاند و شما را می آمرزد و خداوند صاحب فضل و بخشش عظیم است!) ( انفال۲۹)
۱۱) وقتی توبه می کنم توبه ام را بپذیرید
وَاسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمّ َتُوبُوا إِلَيْهِ إِنّ َرَبِّي رَحيمٌ وَدُودٌ
(از پروردگار خود ، آمرزش بطلبید و به سوی او بازگردید که پروردگارم مهربان و دوستدار ( توبه کاران ) است!») (هود۹۰)
إِنَّ اللَّهَ کانَ تَوَّاباً رَحيماً
(زیرا خداوند، توبه پذیر و مهربان است.) (نساء ۱۶)
إِلاَّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِکَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحيماً
(مگر کسانی که توبه کنند و ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند، که خداوند گناهان آنان را به حسنات مبدّل می کند و خداوند همواره آمرزنده و مهربان بوده است!)( فرقان ۷۰ )
۱۲) من را دوست داشته باشد و این را در عمل به من نشان دهد.
أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَکُمْ ما فِي الْأَرْضِ وَ الْفُلْکَ تَجْري فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَ يُمْسِکُ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَي الْأَرْضِ إِلاَّ بِإِذْنِهِ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُفٌ رَحيمٌ
(آیا ندیدی که خداوند آنچه را در زمین است مسخّر شما کرد و (نیز) کشتی هایی را که به فرمان او بر صفحه اقیانوسها حرکت می کنند و آسمان [کرات و سنگهای آسمانی] را نگه می دارد، تا جز بفرمان او، بر زمین فرو نیفتند؟ خداوند نسبت به مردم رحیم و مهربان است!) (حج۶۵)
۱۳) به اندازه توان و درکی که به من داده، از من انتظار داشته باشد.
لايُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلاَّ ما آتاها
(خداوند هیچ کس را جز به مقدارتوانایی که به او داده تکلیف نمی کند) (طلاق ۷)
۱۴) به خاطر گناهان دیگران مرا مؤاخذه نکند.
وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْري‏
(و هیچ گنهکاری گناه دیگری را بردوش نمی کشد!) ( زمر ۷ )
۱۵) راه درست را به من نشان دهد
الَّذي خَلَقَني‏ فَهُوَ يَهْدينِ
(همان کسی که مرا آفرید، و پیوسته راهنمایی ام می کند) (شعراء ۷۸ )
۱۶) در مقابل عبادت اندکی که انجام می دهم ، مرا غرق در نعمات خود کند.
وَ إِن ْتَکُ حَسَنَةً يُضاعِفْها وَ يُؤْت ِمِنْ لَدُنْهُ أجْراً عَظيماً
( و اگر کار نیکی باشد ، آن را دو چندان می سازد و از نزد خود ، پاداش عظیمی می دهد.) ( نساء ۴۰ )
لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا وَ يَزيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشاءُ بِغَيْرِ حِسابٍ
(آنها به سراغ این کارها می روند) تا خداوند آنان را به بهترین اعمالی که انجام داده اند پاداش دهد، و از فضل خود بر پاداششان بیفزاید و خداوند به هر کس بخواهد بی حساب روزی می دهد)(نور ۳۸)
مَثَلُ الَّذينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ في‏ سَبيلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ في‏ كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَ اللَّهُ يُضاعِفُ لِمَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَليمٌ
كسانى كه اموال خود را در راه خدا انفاق مى ‏كنند، همانند بذرى هستند كه هفت خوشه بروياند كه در هر خوشه، يكصد دانه باشد و خداوند آن را براى هر كس بخواهد(و شايستگى داشته باشد)، دو يا چند برابر مى‏ كند و خدا (از نظر قدرت و رحمت،) وسيع، و (به همه چيز) داناست (۲۶۱ بقره )
۱۷) محتاج به من و عبادت من نباشد.
وَ مَنْ کَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعالَمينَ
(و هر کس کفر ورزد، خداوند از همه جهانیان، بی نیاز است.) ( آل عمران ۹۷)
وَ مَنْ جاهَدَ فَإِنَّما يُجاهِدُ لِنَفْسِهِ إِنَّ اللَّهَ لَغَنِيٌّ عَنِ الْعالَمينَ
(کسی که جهاد و تلاش کند، برای خود جهاد می کند چرا که خداوند از همه جهانیان بی نیاز است.) (عنکبوت ۶ )
۱۸) اشتباه و خطا نکند.
يُسَبِّحُ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ الْعَزيزِ الْحَکيمِ
(آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است همواره تسبیح خدا می گویند ، خداوندی که مالک و حاکم است و از هر عیب و نقصی مبرا، و عزیز و حکیم است!) (جمعه ۱ )
۱۹) عادل باشد.
إِنَّ اللَّهَ لايَظْلِمُ النَّاسَ شَيْئاً وَلکِنَّ النَّاسَ أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ
(خداوند هیچ به مردم ستم نمی کند ولی این مردمند که به خویشتن ستم می کند!) (یونس ۴۴ )
۲۰) صدای مرا بشنود.
وَاللَّهُ سَميعٌ عَليمٌ
(و خداوند،شنواوداناست.) ( بقره ۲۵۶)
۲۱) با همه، حتی گنهکاران مهربان باشد.
وَ رَحْمَتي‏ وَسِعَتْ کُلَّ شَيْ‏ءٍ
(رحمتم همه چیز را فراگرفته) ( اعراف ۱۵۶ )
قُلْ يا عِبادِيَ الَّذينَ أَسْرَفُوا عَلي‏ أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَميعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحيمُ
(بگو: «ای بندگان من که بر خود اسراف و ستم کرده اید! از رحمت خداوند نومید نشوید که خدا همه گناهان را می آمرزد، زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است.) ( زمر ۵۳ )
۲۲) دعاهای مرا بشنود و آنها را مستجاب کند.
إِنَّکَ سَميعُ الدُّعاءِ
(که تو دعا را می شنوی! ) ( آل عمران ۳۸ )
وَقال َرَبُّکُمُ ادْعُوني‏أَسْتَجِبْ لَکُمْ
(پروردگارشماگفته است: «مرابخوانید تا (دعای) شمارابپذیرم!) (غافر ۶۰ )
فَإِنِّي قَريبٌ أُجيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ فَلْيَسْتَجيبُوا لي
(من نزدیکم! دعای دعا کننده را، به هنگامی که مرا می خواند، پاسخ می گویم!) (بقره ۱۸۶ )
۲۳) همه چیز به من بدهد و از من هیچ چیز نخواهد.
وَ آتاکُمْ مِنْ کُلِّ ما سَأَلْتُمُوهُ
(و از هر چیزی که از او خواستید، به شما داد) ( ابراهیم ۳۴ )
ما أُريدُ مِنْهُمْ مِنْ رِزْقٍ وَ ما أُريدُ أَنْ يُطْعِمُونِ*إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتينُ
(هرگز از آنها روزی نمی خواهم، و نمی خواهم مرا اطعام کنند! خداوند روزی دهنده و صاحب قوّت و قدرت است!) ( ذاریات ۵۷ و ۵۸)
لا نَسْئَلُکَ رِزْقاً نَحْنُ نَرْزُقُکَ وَ الْعاقِبَةُ لِلتَّقْوي
(از تو روزی نمی خواهیم ( بلکه ) ما به تو روزی می دهیم و عاقبت نیک برای تقواست!) (طه ‏۱۳۲)

۲۴) رزق و روزی مرا بدهد.
اللَّهُ الَّذي خَلَقَکُمْ ثُمَّ رَزَقَکُمْ
(خداوند همان کسی است که شما را آفرید، سپس روزی داد) ( روم ۴۰)
اللَّهُ الَّذي جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ قَراراً وَ السَّماءَ بِناءً وَ صَوَّرَکُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَکُمْ وَ رَزَقَکُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ
(خداوند کسی است که زمین را برای شما جایگاه امن و آرامش قرار داد و آسمان را همچون سقفی (بالای سرتان) و شما را صورتگری کرد، و صورتتان را نیکو آفرید و از چیزهایی پاکیزه به شما روزی داد.) (غافر۶۴)
وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلاَّ عَلَي اللَّهِ رِزْقُها
(هیچ جنبنده ای در زمین نیست مگر اینکه روزی او برعهده خداست!) ( هود۶)


پاورقی
۱ - در کتاب مقدس مسیحیان خبر از مرگ مسیح می دهد " عیسی بار دیگر فریاد بلندی کشید و جان سپرد " و سه شبانه روز بعد زنده شد! " (انجیل متی ۵۰:۲۷)
۲- انجیل متی ۳۶:۲۶-۴۴ حال و روز خدای مسیحیان را قبل از به صلیب رفتن چنین بیان می کند:
" آنگاه عیسی با ایشان به موضعی که مسمّی به جتسیمانی بود رسیده، به شاگردان خود گفت، در اینجا بنشینید تا من رفته، در آنجا دعا کنم. * و پطرس و دو پسر زِبِدی را برداشته، بینهایت غمگین و دردناک شد. * پس بدیشان گفت، نَفْسِ من از غایت درد مشرف به موت شده است. در اینجا مانده با من بیدار باشید. * پس قدری پیش رفته، به روی در افتاد و دعا کرده، گفت، ای پدرِ من، اگر ممکن باشد این پیاله از من بگذرد؛ لیکن نه به خواهش من، بلکه به ارادة تو. * و نزد شاگردان خود آمده، ایشان را در خواب یافت. و به پطرس گفت، آیا همچنین نمیتوانستید یک ساعت با من بیدار باشید؟ * بیدار باشید و دعا کنید تا در معرض آزمایش نیفتید! روح راغب است، لیکن جسم ناتوان. * و بار دیگر رفته، باز دعا نموده، گفت، ای پدر من، اگر ممکن نباشد که این پیاله بدون نوشیدن از من بگذرد، آنچه ارادة تو است بشود. * و آمده، باز ایشان را در خواب یافت زیرا که چشمان ایشان سنگین شده بود. * پس ایشان را ترک کرده، رفت و دفعه سوم به همان کلام دعا کرد"
از این فرازها جز غایت عجز و ناتوانی و ترس از مرگ درباره کسی که مسیحیان آن را خدا می دانند چیز دیگری دیده نمی شود
۳- در انجیل متی۳۶:۲۴ مسیح از زمان روز قیامت(که قرار است در آن داوری کند) اظهار بی اطلاعی می کند! " اما هیچکس نمی داند چه روزی و چه ساعتی دنیا به آخر خواهد رسید، حتی فرشتگان هم نمی دانند، فرزند خدا نیز از آن بی خبر است ، فقط پدرم خدا آن را می داند." آیا می توان پذیرفت که مسیح از روز قیامتی که در آن داوری خواهد کرد بی خبر باشد؟ بنابراین براحتی می توان فهمید که مسیح خدا نیست
شخصی خوش ذوق ، این بخش از اعتقاد مسیحیان را به شعر درآورده که بیانش در اینجا خالی از لطف نیست
اي كه از پيغمبرت رب ساختي        
واژه توحيد را نشناختي

خالق و مخلوق در يك نور نيست        جمع هستي و عدم مقدور نيست
گر مسيحا خود خدا بود و حكيم          از چه رو ترسد ز شيطان رجيم
با كه مي خواند دعا وقتي خداست       خالق ما را چه حاجت بر دعاست
گر صليب از بهر وي تقدير بود         ترس او معنايي از تقصير بود
از چه رو گفت اي خداوند اي پدر      اين پياله باز گردان از پسر
كي خدا مي ترسد از مرگ و فنا        از حواريون خود خواهد دعا
اين خداوندي كه مي ماند غريب        مي كشد فرياد بر روي صليب
كي تواند دادرس باشد تو را            حامي و فريادرس باشد تو را
او كه مي گويد ز پايان سفر            هم ملائك جاهلند و هم پسر
او كه از فرداي خود آگاه نيست        دفتر فرداي تو در دست كيست؟
در سفر پیدایش ۶:۶-۷ که کتاب مقدس یهودیان و مسیحیان است می خوانیم: "و خداوند پشیمان شد که انسان را بر زمین ساخته بود، و در دل خود محزون گشت. و خداوند گفت: «انسان را که آفریده ام، از روی زمین محو سازم، انسان و بهایم و حشرات و پرندگان هوا را، چونکه متأسف شدم از ساختن ایشان" ( آیا خدا نمی دانست که انسان باعث چنین فسادهایی می شود؟ اگر می دانست چرا چنین کرد و اگر نمی دانست این چه خدایی است که از نتیجه آفرینش خود خبر ندارد!؟ )
۴- يَا خَالِقا غَيْرَ مَخْلُوقٍ (اى سازنده اى که کسی او را نساخته) ( دعای جوشن کبیر- فراز۴۶)
يَا مَنْ يَخْلُقُ وَ لا يُخْلَقُ (اى که می آفریند ولی آفریننده ای ندارد ) (دعای جوشن کبیر- فراز ۵۰) 

نظرات (0)

هنوز نظری ارسال نشده است

  1. بهتر است نام و نظر خود را فارسی تایپ کنید ( برای انتشار سریع نظر یا افزودن فایل پیوست، باید وارد حساب کاربری خود شوید )
پیوست (0 / 3)
انتشار موقعیت