احکام(فروع دین)
یک مسلمان در عمل باید به فروعات اسلام (احکام) پایبند باشد
فروعات اسلام (احکام)
نماز – روزه – حج – زکات – خمس – جهاد – امر به معروف - نهی از منکر – تولی – تبری
از میان احکام ، مهمترین موردی که بر آن تاکید زیادی شده است نماز است که ستون دین شمرده شده چرا که تنها عملی ظاهری است که تحت هر شرایطی باید انجام شود و یکی از مهمترین نشانه های یک فرد مسلمان به حساب می آید.
برای عمل به احکام عملی، کتابی وجود دارد که به آن رساله عملیه می گویند. در این کتاب اغلب دستورات عملی که یک شخص مسلمان باید آنها را انجام دهد نوشته شده است
تقسیم بندی احکام
۱. واجب: باید به آن عمل کرد و ترک کردن آن جریمه دارد.
۲. حرام: باید آن را ترک کرد ، اگر انجام شود گناه است و اگر بخشیده نشود جریمه دارد.
۳. مستحب: اگر عمل کنیم پاداش دارد، ولی ترک آن گناه نیست.
۴. مکروه: اگر عمل نکنیم بهتر است، اما انجام آن گناه نیست.
۵. مباح: عمل کردن یا نکردن آن مساوی است.
وقتی به اسلام ایمان آوردیم، باید تمام تلاش خود را بکنیم تا یک مسلمان واقعی باشیم؛ یعنی به باید ها و نباید های اسلامی پایبند باشیم.
نکته : کسی که تازه مسلمان می شود لازم نیست واجباتی را که قبلا انجام نداده است، انجام دهد.
دلیل اصلی صدور احکام، امتحان است و این که نشان دهیم چقدر در ایمان و اعتقادمان به خدا صادق هستیم.
در اسلام ایمان به تنهایی کافی نیست و یک مسلمان برای اثبات ایمان خود باید به احکام عمل کند. خداوند در آیه ۲ سوره عنکبوت می فرماید: «أَحَسِبَ النّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنّا وَ هُمْ لايُفْتَنُونَ» «آيا مردم گمان‌كردند همين كه بگويند: ايمان آورديم، به حال خود رها ‌مى‌شوند و آزمايش نخواهند شد؟!»
البته خداوند به اندازه توان هر کسی به او تکلیف می دهد اما یک مسلمان واقعی باید تمام تلاش خود را برای انجام وظایفی که به عهده دارد انجام دهد
خداوند در قرآن می فرماید: «فَاتَّقُوا اللهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ» «پس تا مى‌توانيد تقواى الهى پيشه كنيد» (سوره تغابن آیه ۱۶) در نظر داشته باشید عمل به این احکام تأثیرات خود را در زندگی فردی و اجتماعی در کوتاه مدت یا بلند مدت نشان خواهد داد. هیچ حکمی نیست مگر اینکه در عمل به آن منفعت و مصلحتی وجود دارد هر چند ما حکمت و اثر آن را متوجه نشویم. نتیجه نهایی و کامل عمل به احکام در عالم آخرت مشخص می شود.
این نکته را هم در نظر داشته باشیم که در وضع این قوانین به شباهتها و تفاوت ها توجه خاصی شده است. بین همه انسانها از آن جهت که انسان هستند مشترکاتی وجود دارد و در نتیجه احکام مشترکی دارند. اما بین برخی انسانها تفاوت هایی وجود دارد که این تفاوتها در احکام لحاظ شده است. مثل اینکه احکامی مختص آقایان وضع شده است و احکامی مختص خانمها.
نکته دیگر اینکه ممکن است در کتابهای احکام با حجم زیادی از مسائل مواجه شویم. این بدان جهت است که اسلام دین کاملی است و برای هر مسئله ای با شرایط مختلف احکام مخصوص به خود را دارد پس نباید این تصور پیش بیاید که همه مسلمانان در هر زمانی باید به همه این احکام عمل نمایند بلکه اگر شرایط آن را پیدا کردند درباره آن وظیفه پیدا می کنند. از این جهت تعداد احکامی که یک مسلمان به صورت روزمره باید رعایت کند زیاد نیست، بسیاری از این احکام مربوط به شرایط خاص می شود ، تا جایی که ممکن است در طول عمر یک نفر اصلا زمینه عمل به یک حکم پیش نیاید یا شامل حال او نشود.
به عنوان مثال جهاد که یکی از احکام است تنها در صورت جنگ است که معنا پیدا می کند از طرفی این حکم تنها مخصوص به مردان است و زنان تکلیفی در این باره ندارند و در صورت وقوع هم فقط کسانی که شرایط آن را داشته باشند وظیفه جهاد را پیدا می کنند یا در مسئله ای مانند حج که فقط برکسانی که از نظر مالی به سطح مشخصی رسیده باشند واجب می شود البته این در صورتی است که شرایط دیگری مانند باز بودن راه و امنیت نیز مهیا باشد.