رابطه میان اسلام و مسلمانان چند گزاره دارد

اول قاضي

دوم متهم

سوم موضوع قضاوت

قاضي مردمند

متهم اسلام

موضوع قضاوت مسلمانان

در مورد اول بايد گفت كه مردمِ عادي چون اطلاعاتشان نسبت به اسلام کامل نیست نمی توانند در بسیاری از موضوعات آن نظر کارشناسی و واقعی بدهند معمولا نظرات این افراد آمیخته با ذوق و سلیقه شخصی و تفکرات نادرست و آمیخته با پیش دارویهای و قضاوتهای عجولانه است.
در مورد گزاره دوم هم بايد گفت اينكه بخواهيم رفتار مسلمانان را ببينيم و اسلام را به چيزي متهم كنيم درست نيست اگر خواستيم به رفتار مسلمانان انتقاد کنیم بايد معيار و ملاكمان خود مسلمانان باشند نه دستورات اسلام واگر خواستيم ايرادي به اسلام بگيريم بايد ملاكمان دستورات اسلام باشد نه اعمال مسلمانان ، چون نه با دیدن رفتار مسلمانان مي توان در مورد اسلام قضاوت كرد و نه با خواندن دستورات اسلام مي توان به اين نتيجه رسيد كه مسلمانان حتما به آنها عمل می کنند! چون مردم در انتخاب و عمل در هر کاری آزادند و پيش بيني رفتار هیچ انسانی به صورت کامل امكان پذير نيست از طرفي مي توان گفت كسي كه به همه دستورات اسلام عمل كند و به احكام آن پايبند باشد بهترين مردم خواهد بود اما انتخابهاي گزينشي و حتي خلاف دستورات اسلام قضاوت را برای اینکه بدانیم اسلام در واقع چه چیزی را می گوید مشکل می کند و اين چيزي است كه در جوامع اسلامي به وفور مشاهده مي شود و اتفاقا موضوع بحث هم همين جاست كه چطور اسلامي كه ادعاي به كمال رساندن نوع بشر را دارد اثري از اين ادعا در ميان پيروانش ديده نمي شود؟!
عملكرد مبلغين ديني هم نمي تواند عيار خوبي براي سنجش آموزه های اسلامی باشد و به طور كلي ، این افراد از آن جهت که معصوم نیستند نبايد معيارقضاوت در مورد اسلام باشند
با توجه به دستورات اكيد اسلام براي پيروي از دستورات خداوند در قرآن و عدم پيروي از شيطان و هواي نفس كه به عنوان بزرگترين دشمن انسان از آنها ياد شده است این طور مي توان گفت كسي كه از شيطان و هواي نفس خود پيروي ميكند يك مسلمان واقعي نيست خداوند در قرآن مي فرمايد كساني كه از شيطان تبعيت مي كنند در واقع او را مي پرستند و كساني كه از هواي نفس خود پيروي مي كنند به جاي الله هواي نفس را خداي خود قرار داده اند پس چگونه رفتار اين افراد مي تواند ميزان شناخت اسلام قرار گیرد.
خداوند به صراحت مي فرمايد:
لَّيْسَ بِأَمَانِيِّكُمْ وَ لَا أَمَانىِ‏ِّ أَهْلِ الْكِتَابِ مَن يَعْمَلْ سُوءًا يجُْزَ بِه (نساء ۱۲۳)
اسلام تابع خواسته ها و آرزوهاي شما نيست و هر کس کار خلافی انجام دهد مجازات خواهد شد
این آیه به صراحت می گوید که دستورات اسلام و خواسته های ما یکی نیستند که اگر بود اسلام از خواسته های ما تبعیت می کرد! پس چگونه می توان رفتار کسی که از خواسته ها و آرزوهای خود پیروی می کند را معیار شناخت اسلام قرار داد در حالی که این دو هیچ گاه بر یکدیگر منطبق نمی شوند؟! اسلام به عنوان آخرین و کاملترین دین دستورات و پیشنهاداتی را برای زندگی بهتر در این دنیا و جهان آخرت نه تنها به مسلمانان که به همه مردم جهان پیش کش کرده است که تغییر و پیشرفت در زندگی هر کس به مقدار پیروی او از این دستورات بر می گردد! برای پی بردن به درستی این دستورات کافی است بدون در نظر گرفتن ادعای کسانی که خود را مسلمان می دانند به متن متن این دستورات که در قرآن آمده توجه نموده و اینطور تصور کنیم که اگر مسلمانان زندگی خود را بر اساس این آیات تنظیم نمایند و به وعده ها و هشدارهای آن توجه کنند زندگی سعادتمندانه ای در انتظارشان خواهد بود. 

بخشی از دستورات قرآن که کمتر به آن توجه می کنیم

خداوند میفرماید

إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى أَهْلِها وَ إِذا حَکَمْتُمْ بَیْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْکُمُوا بِالْعَدْلِ . . . نساء ۵۸
 خداوند فرمانتان مى دهد که امانت ها را به صاحبانش بدهید و هرگاه میان مردم داورى کردید، به عدل حکم کنید. چه نیک است آنچه که خداوند شما را بدان پند مى دهد.

 خداوند میفرماید

لَیْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ الْمَلائِکَةِ وَ الْکِتابِ وَ النَّبِیِّینَ وَ آتَى الْمالَ عَلى حُبِّهِ ذَوِی الْقُرْبى وَ الْیَتامى وَ الْمَساکِینَ وَ ابْنَ السَّبِیلِ وَ السَّائِلِینَ وَ فِی الرِّقابِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّکاةَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا وَ الصَّابِرِینَ فِی الْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ حِینَ الْبَأْسِ أُولئِکَ الَّذِینَ صَدَقُوا وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ(بقرة ۱۷۷)

 نیکى (تنها) این نیست که (به هنگام نماز) روى خود را به سوى مشرق یا مغرب بگردانید، بلکه نیکوکار کسى است که به خدا و روز قیامت و فرشتگان و کتاب آسمانى و پیامبران ایمان آورده و مال (خود) را با علاقه اى که به آن دارد به خویشاوندان و یتیمان و بیچارگان و در راه ماندگان و سائلان و در (راه آزادى) بردگان بدهد، و نماز را برپاى دارد و زکات را بپردازد، و آنان که چون پیمان بندند، به عهد خود وفا کنند و آنان که در (برابر) سختى ها، محرومیّت ها، بیمارى ها و در میدان جنگ، استقامت به خرج مى دهند، اینها کسانى هستند که راست گفتند (و گفتار و رفتار و اعتقادشان هماهنگ است) و اینان همان پرهیزکارانند

خداوند میفرماید

وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ. . . طلاق۳

وهر کس بر خدا توکل کند، کفایت امرش را میکند، خداوند فرمان خود را به انجام میرساند. . . .

خداوند میفرماید
مَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسِبُ (طلاق ۲و۳)

هر کس تقوای الهی پیشه کند، خداوند راه نجاتی برای او فراهم میکند و او را از جایی که گمان ندارد، روزی میدهد.

خداوند میفرماید
لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِی لَشَدِیدٌ (ابراهیم ۷)

اگر شکرگزاری کنید، (نعمت خود را)بر شما خواهم افزود، و اگر ناسپاسی کنید، مجازاتم شدید است.

خداوند میفرماید
. . . وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً (بقره ۸۳) . . .

به پدر و مادر خود احسان کنید.

خداوند میفرماید
وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً (بقره ۸۳)

وبا مردم (به زبان) خوش سخن بگویید.

خداوند میفرماید
إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلی أَهْلِها (نساء ۵۸)

خداوند به شما فرمان میدهد که امانتها را به صاحبانش بدهید.

خداوند میفرماید
وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَی الْخَیْرِ وَ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (ال عمران ۱۰۴)

باید از میان شما، جمعی دعوت به نیکی ، و امر به معروف و نهی از منکر کنند و آنها همان رستگارانند.

خداوند میفرماید
وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقابِ (حجرات ۱۱)

و با القاب زشت و ناپسند یکدیگررا یاد نکنید.

وَ لا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً أَ یُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتاً فَکَرِهْتُمُوهُ (حجرات ۱۲)

وهیچ یک از شما غیبت شخص دیگری را نکند، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ همه شما از این امر کراهت دارید.

خداوند میفرماید
وَ لا تَجَسَّسُوا (حجرات ۱۲) 

 هرگز(در کار دیگران)تجسس نکنید.

خداوند میفرماید

هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِیمٍ (قلم ۱۱)

از کسی که بسیار عیبجوست و سخن چینی می کند پیروی مکن

 خداوند مي فرمايد

وَ لا تَجَسَّسُوا وَ لا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضا(حجرات۱۲)
در كار يكديگر تجسس و سركشي نكنيد و پشت سر يكديگر غيبت نكنيد
خداوند مي فرمايد

يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُود(مائده۱)
اي مومنين به عهد خود پايبند باشيد و عهد شكني نكنيد
خداوند ميفرمايد
يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ذَرُوا ما بَقِيَ مِنَ الرِّبا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنينَ(بقره۲۷۸)
اى كسانى كه ايمان آورده ايد! پرهيز كار باشيد ، و آنچه از (مطالبات) ربا باقى مانده، رها كنيد اگر ايمان داريد
خداوند ميفرمايد
وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَ عَنِ الْمُنْكَر(لقمان۱۷)
امر بمعروف و نهي از منكر نماييد
خداوند ميفرمايد
وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ(بقره۴۳)
نماز را بپا داريد و زكات مال خود را بدهيد
خداوند ميفرمايد
يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحا(تحریم۸)
اي مومنين از اعمال ناشايست خود توبه كنيد
خداوند ميفرمايد
يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنينَ يُدْنينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلاَبِيبِهِن(احزاب ۵۹)
اي پیامبر به زنان و دخترانت وزنان مومنین بگو حجاب خود را حفظ کنند
خداوند ميفرمايد
قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ(نور۳۰)
اي مردان مسلمان به زنان نامحرم نگاه نكنيد
وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ(نور۳۱)
اي زنان مسلمان نگاه هوس آلود نداشته باشید
خداوند در مورد آبروي مومنين بسيار حساس است و در سوره نور ميفرمايد
إِنَّ الَّذينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشيعَ الْفاحِشَةُ فِي الَّذينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ(نور۱۹)
"كسانى كه دوست دارند زشتيها در ميان مومنين گسترش يابد ، عذاب دردناكى براى آنان در دنيا و آخرت است " (۱)
خداوند ميفرمايد
وَيْلٌ لِلْمُطَفِّفين(مطففین۱)
واي بر كم فروشان
خداوند ميفرمايد
فَوَيْلٌ لِّلْمُصَلِّينَ* الَّذِينَ هُمْ عَن صَلَاتهِِمْ سَاهُونَ* الَّذِينَ هُمْ يُرَاءُونَ*(ماعون۴-۶)
پس واى بر نمازگزارانى كه ... * در نماز خود سهل ‏انگارى مى ‏كنند، * همان كسانى كه ريا مى ‏كنند
خداوند ميفرمايد
 كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفين‏(اعراف۳۱)
بخورید و بیاشامید و اسراف نکنید همانا که خداوند اسراف کنندگان را دوست ندارد.
خداوند می فرماید 

قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنا (بقره۸۳)
با مردم به نیکویی سخن بگویید

اينها تنها بخش بسیار کوچکی از دستورات خداوند است كه همگي در قرآن كه قانون اساسي اسلام است ذكر شده و هيچ مسلماني در درست بودن آن شكي ندارد اما اينكه تا چه اندازه در عمل به آنها جدي است چيز ديگري است و البته معلوم است که رفتارهایی که بر خلاف این دستورات باشد هیچ ارتباطی با اسلام ندارد و همه آنها سرپیچی از دستورات اسلام به حساب می آید و بعضا مجازات نیز دارد! در واقع در اين ميان اگر كوتاهي و كمبودي احساس مي شود از جانب ما مسلمانهاست و طبيعتا كسي كه بايد مواخذه شود ما هستیم نه اسلام چون این ما هستیم که در برخورد با احكام ديني مسامحه و سهل انگاري می کنیم در حالی که خداوند درباره تمامی اینها قبلا به ما راهنمایی و تذکرات لازم را داده است. 

اگر کسی به دستورات راهنمايي و رانندگي عمل نكند اين عیب قوانین نیست اگر می خواهیم واقعیت این قوانین را ببینیم باید به آن عمل کنیم تا تاثیرات و نشانه های آن را در جامعه خود مشاهده کنیم
سوالی که پیش می آید این است که چرا اسلام مجازاتهاي سخت گيرانه اي براي متخلفان در نظر نگرفته تا کسی نتوانند مرتکب خلاف شود یا به دیگران آسیبی وارد کنند تا این قوانین تاثیر و فایده خود را نشان دهد همانگونه كه كشورهاي پيشرفته چنين كرده و مي كنند به اين صورت كه همراه مجازاتهاي سخت گيرانه اي را براي خاطيان در نظر مي گيرند تا كسي حتي فكر تخلف هم به ذهنش خطور نكند بدين ترتيب پس از مدتي ، پيروي از قوانين نهادينه شده و يك هنجار اجتماعي مورد قبول همه افراد جامعه شمرده مي شود از طرف ديگر مجازات افراد خلافكار ، اعمال مي شود تا درس عبرتی برای سایرین شده و به اين طريق جلوي تخلفات بعدي گرفته شود
در پاسخ به این سوال این طور می توان گفت که هیچ عاملی از بیرون نمی تواند کسی را مجبور به پیروی از حتی سختگیرانه ترین قوانین نماید. چون عامل هاي بیرونی یا تشويق كننده اند و یا تهدید کننده. يا پاداش مي دهند يا مجازات می کنند. برای اینکه ما بتوانیم این دو را در جامعه پیاده کنیم باید نظارت های قوی داشته باشیم. در حالی که نظارت قوی به صورت صددرصد در همه لحظات زندگی به هیچ عنوان امکان پذیر نیست. چون همه افراد حریم های خصوصی دارند که می توانند در آنجا مرتکب کارهایی شوند و كسي هم از آن مطلع نشود
از طرفی نظارت در اجرای قوانین اجتماعی نیز فقط تا حدودی می تواند باعث تغییر رفتار و نه اصلاح فرد و جامعه شود. یعنی اگر شخص خودش نخواهد قوانین اجتماعی - اعم از اینکه برگرفته از اسلام یا هر قانون دیگری باشد - نمی تواند آن تأثیر صد درصد را بگذارد و به هر حال عده ای هستند که در هر شرایطی تخلف می کنند.
اگر قرار باشد که افراد ملزم به رعایت قوانین اجتماعی باشند باید توبیخ ها و جریمه های سنگین برای آنها در نظر گرفته شود. ولی این توبیخ ها هر چقدر هم قوی باشند باز هم نمی تواند نتیجه اطمینان بخشی داشته باشد. و مشوق ها هم همین طور. چون بالاخره، همان طور که گفتیم ، این مسئله ممکن است باعث تغییر رفتار ظاهری فرد شود اما از آن جهت که منجر به اصلاح او نمی شود هر لحظه امکان ارتکاب خلاف از وجود دارد
موضوع دیگر اینکه هر حکومت یا دینی که قوانین سخت گیرانه را بیش از حد مشخصی برای افراد در نظر بگیرد محکوم به دیکتاتوری می شود. و خوب می دانیم که اسلام یک حکومت دیکتاتوری نیست و قرار نیست به هر قیمتی افراد را ملزم به عمل به دستورات خود کند این در حالی است که رویکرد اسلام بیشتر از آنکه جنبه مجازات کننده داشته باشد جنبه پیشگیرانه و اصلاحی دارد اسلام آمده برای اینکه افراد خودشان را ملزم به اجرای قوانین بدانند نه اینکه با مجازات های مکرر و سختگیرانه فضایی از رعب و وحشت در جامعه ایجاد کند
به جای آن ، خداوند دو عامل درونی برای هدایت افراد در نهاد آنان قرار داده است که خوب و بد را بوسیله آن می شناسند یکی فطرت و دیگری عقل.
اگر کسی قرار باشد هدایت و اصلاح شود باید با اختیار و انتخاب خودش و با استفاده از خوبی ها و بدیهایی که از طریق فطرت آنها را می شناسد و همچنین راهنمایی عقل، این کار را انجام دهد.
یکی از دلایلی که اسلام تأکید دارد انسان تفکر کند و از سرگذشت دیگران عبرت بگيرد يا با ديگران مشورت کند همین است که هر چقدر می شود عوامل تشويق كننده يا باز دارنده انسان از درون تقویت شود تا دیگر نیازی به استفاده از عوامل خارجی نباشد و اگر حتی اگر اسلام جهنم و بهشتی را هم قرار داده به عنوان یک عامل بیرونی مکمل است نه یک عامل اصلی باز دارنده چون هر چقدر هم که عذاب جهنم سخت باشد یا هر چقدر نعمات بهشتی اغوا کننده ، باز هم این خود شخص است كه تصمیم می گیرد که در عمل چه کاری را انجام دهد و چه را هی را انتخاب نماید خداوند در قرآن کریم می فرماید: إِنَّا هَدَيْناهُ السَّبيلَ إِمَّا شاكِراً وَ إِمَّا كَفُوراً (ما راه را به او نشان داديم، خواه شاكر باشد (و پذيرا گردد) يا ناسپاس‏) (۲) 

نتیجه اینکه زندگی هر جامعه ای چه مسلمان و چه غیر مسلمان به انتخابهای افراد آن جامعه بر می گردد تنها فرق اسلام با سایر ادیان و مکاتب این است که دستورات و قوانین در اسلام به گونه ای است که با اجرای کامل آن سعادت و پیشرفت جامعه کامل شده و نیازی به آزمایش و خطا در بدست آوردن راه صحیح نمی باشد

پاورقی
۱- يكي از مصاديق اشاعه فحشا در جامعه ، افشاي گناهان پنهاني ديگران است جالب اينجاست كه بردن آبروي مسلمانان و مومنين از جمله مورادي است كه حتي اگر كسي تنها در دل خود به آن علاقه مند باشد مورد غضب خداست حتي اگر مرتكب آن نشود!

۲- سوره انسان آیه۳