انسان ها در هر درجه ای که باشند معیار شناخت حق از باطل نیستند چون حق علائم ونشانه های آشکاری دارد و شناخت این نشانه ها با کمی تفکر به دست می آید. چرا که حق با فطرت و عقل بشر هماهنگ است.
روش درست و صحیح شناخت دین و شناخت حق و حقیقت این است که باید در خود حق تامل کرد و آن را با معیارها و ملاک های درست و با علامت و نشانه های آشکار شناخت و همه افراد و گروه ها را هم باید با حق سنجید
بزرگ ترین انحراف این است که این فرایند وارونه شود و افراد و گروه ها معیار و ملاک شناخت حق و حقیقت گردند.
پس شخصیت ها و اندیشه ها و حکومت ها را باید با معیار و ملاک حق و حقیقت محک زد و سنجید و نه بر عکس. چون در حق انحراف و اشتباه نیست اما انسانها انحراف و اشتباه دارند. هیچ شخص و هیچ اندیشه ای و هیچ حکومتی مساوی با حق یا ملاک و معیاری برای شناخت حق و حقیقت نیست. جالب این است که حتی خدا را از این جهت باید پرستید که او حق است و او حقانیت خود را به وسیله آیات خود بر انسان ها ثابت می کند 

سَنُريهِمْ آياتِنا فِي الْآفاقِ وَ في‏ أَنْفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ . . .(فصلت ۵۳) ( به زودى نشانه ‏هاى خود را در اطراف جهان و در درون جانشان به آنها نشان می ‏دهيم تا براى آنان آشكار گردد كه او حق است . . . )

و بهترین معیار برای شناخت حقیقت فطرت است که در همه انسانها به عنوان بهترین راهنما می تواند قضاوت کند که چه کسی درست می گوید و چه کسی نادرست. به عنوان مثال همه می دانیم که دروغ بد است حال اگر کسی با این که دروغ می گوید ادعای حقانیت داشته باشد برای همه مشخص می شود که این شخص نمی تواند حق باشد. این قضیه در مورد همه چیزهایی که ما می توانیم با فطرت خود انها را بشناسیم صادق است(۱)

در اين بين اهل بیت عصمت و طهارت سلام الله علیهم اجمعین استثنا هستند. چون از آنجائی که ایشان همواره با حق هستند و حق با ایشان و از هم جدا نمی شوند، پیروی از ایشان پیروی از حق است. لذا پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم خطاب به عمار فرمودند:
" عمار اگر روزی تمام مردم کره زمین از یک طرف می رفتند و علی تک و تنها و غریب از یک طرف می رفت تو دنبال علی برو. بدان حق در جهتی است که علی حرکت می کند چون علی با حق و حق با علی است و حق می گردد آنجا که علی می گردد .
پس در مجموع این طور می توان گفت که مواضع و اندیشه ها و اعمال را باید با حق سنجید و تایید و تکذیب اشخاص و حکومت ها در حق یا باطل بودن امور هیچ نقشی ندارد و حتی علامت و نشانه هم نمی توانند باشند.
پیامبر اکرم می فرمایند
حق را از هر کس که برایت آورد - کوچک باشد یا بزرگ بپذیر - هر چند دشمنت باشد و باطل را-کوچک یا بزرگ- هر که گوید به خودش برگردان هرچند دوستت باشد(۲)

پی نوشت
۱- از جمله موارد دیگری که می تواند معیار شناخت حق بودن یا نبودن افراد قرار بگیرد صداقت داشتن – امانت داری – اخلاص – جوانمردی – ظلم ستیزی – عدالت – انصاف و دور بودن از صفاتی مثل غرور ، حرص ، حسادت ، ریاکاری و . . .
۲- کنز العمال، حدیث ۴۳۱۵۲