گرچه انسان در ظاهر شباهتي با خاك ندارد اما خداوند او را از خاك آفريده است مانند درختی که از خاک می روید اما هيچ شباهتي با خاك ندارد.  
خداوند انسان‏ها را آزاد آفريده و آنان را مسئول اعمال خود قرار داده چه اين اعمال به سودشان باشد يا ضررشان البته خداوند مي تواند جلو ضرر و زيان انسان را بگيرد ولي در عمل كمتر چنين كاري مي كند مهمترين دليل آن هم اين است كه به انسان عقل داده تا بين خوب و بد ، خوب و خوبتر و بد و بدتر يكي را انتخاب كند
قرآن كريم بدون در نظر گرفتن جنسيت و نژاد مي فرمايد : بهترين انسان ها كساني هستند كه اعمال بهتري داشته باشند و چیزهایی مانند رنگ و نژاد عامل برتری نیستند(۱)
از نظر اسلام خداوند همه دنیا را براي آدم و فرزندان آدم آفريده (۲) بدین ترتیب او مي تواند با استفاده از عقل و تلاشي كه مي كند از آن نهايت استفاده را ببرد. انسان از بالاترين جايگاه در ميان مخلوقات برخوردار بوده و تنها موجودي است كه قابليت پيشرفت در همه زمينه ها را دارد و در ميان همه موجودات اين نعمت تنها به انسان داده شده شده است.
ارزش یک انسان نزد خدا به اندازه تمام انسانها است. قرآن کریم می فرماید: اگر کسی انسانی را بکشد مانند این است كه همه انسانها را كشته و اگر انساني را نجات دهد مانند اين است كه همه انسان ها را نجات داده است(۳)
از نظر اسلام مالك حقيقي تنها خداوند است؛ و هر آنچه ديگران دارند از طرف خدا به آنها داده شده بدين جهت هيچ كسي مالك چيزي حتي جان خود نيست از اين رو حق آسيب رساندن به خود را ندارد
با تمام توانايي هايي كه انسان دارد ولي بايد قبول كند كه موجود ضعيفي است ؛ در قرآن كريم سوره اي وجود دارد به نام "انسان" كه در اولين آيه اش مي فرمايد:
هَلْ أَتى‏ عَلَى الْإِنْسانِ حينٌ مِنَ الدَّهْرِ لَمْ يَكُنْ شَيْئاً مَذْكُورا(۴) (آيا زماني بر انسان گذشت كه موجود قابل ذكري نبود؟ )
اين آيه دقيقا به زماني اشاره مي كند كه انسان جز قطره اي بودار چيز ديگري نبود ؛ این را خدا به انسان تذکر می دهد تا به یاد داشته باشد كه از كجا آمده و چگونه خلق شده است.

و در جاي ديگر مي فرمايد: 
أَ لَمْ يَكُ نُطْفَةً مِنْ مَنِيٍّ يُمْنى‏(۵)
( آيا او نطفه ‏اى از منى كه در رحم ريخته مى ‏شود نبود؟! )
سپس به انسان توصیه می کند که : با غرور و تكبر بر روي زمين راه مرو دليل آنهم اين است كه نه با راه رفتنت مي تواني زمين را بشكافي و نه با اندازه اي كه داري مي تواني به كوهها برسي (۶)

لقمان خطاب به فرزند خود می گوید : پسرم! به خاطر غرورت به مردم بي اعتنايي مكن چرا كه خداوند انسان هاي متكبر را دوست ندارد(۷)
پیامبر اکرم می فرماید: همه فرزندان آدم هستيم ، خدای ما یکی و پدر ما یکی است و پدر ما از خاک است هر کس پرهیزکارتر باشد به خدا نزدیکتر است و هيچ كس بر ديگری برتري ندارد(۸)
خداوند ، ما را در اين جهان بيهوده نيافريده و پس از مرگ دوباره به سوی او باز خواهیم گشت تا پاسخگوي اعمالمان باشيم. ما در اين مسیر ، به جهان ديگري به نام برزخ سفر مي كنيم و پس از آن به صحراي قيامت پا مي گذاريم (۹)
از نظر اسلام خداوند در روز قيامت همه مردگان را براي حسابرسي زنده مي كند شايد طريقه زنده شدن مردگان را بتوان به ميوه اي تشبيه كرد که كسي آنرا در دل خاك پنهان مي كند ، پس از مدتي اصل آن ميوه مي پوسد و از بين مي رود ولي دانه آن كه حاوي تمام ويژگي هاي آن ميوه است دوباره رشد مي كند و از زير خاك بيرون مي آيد ، درخت مي شود و ميوه مي دهد و تمام اين كارها توسط خدا انجام مي شود! پس خدايي كه قادر به انجام چنين كاري است قادر خواهد بود در روز قيامت مردگان را از همان خاک دوباره بیافریند

پاورقي

(۱) - اى مردم! ما شما را از يك مرد و زن آفريديم و شما را تيره ‏ها و قبيله‏ ها قرار داديم تا يكديگر را بشناسيد (اينها ملاك امتياز نيست،) گرامى ‏ترين شما نزد خداوند با تقواترين شماست خداوند دانا و آگاه است (حجرات ۱۳ )

(۲) - آيا نديديد خداوند آنچه را در آسمانها و زمين است مسخّر شما كرده، و نعمتهاى آشكار و پنهان خود را به طور فراوان بر شما ارزانى داشته است؟! ولى بعضى از مردم بدون هيچ دانش و هدايت و كتاب روشنگرى درباره خدا مجادله مى ‏كنند!(لقمان ۲۰)

(۳) - هر كس، انسانى را بدون ارتكاب قتل يا فساد در روى زمين بكشد، چنان است كه گويى همه انسانها را كشته و هر كس، انسانى را از مرگ رهايى بخشد، چنان است كه گويى همه مردم را زنده كرده است (مائده ۳۲ )

(۴) - (انسان آیه ۱)

(۵) - (قیامه ۳۷)

(۶) - ( اسرا ۳۷)

(۷) -  (لقمان ۱۸)

(۸) -  (نهج الفصاحه حدیث۱۷۳۸)

(۹) - (سوره قيامه آیه ۳۶ و انشقاق آیه ۶)