طبق آیات قرآن حضرت مریم سلام الله علیها یکی از زنان برگزیده و بهشتی است. او از مقام بالایی برخوردار است به گونه ای که بنا به آیات قرآن، ملائکه خطاب به او می گویند: اى مريم! خدا تو را برگزيده و پاك ساخته؛ و بر تمام زنان جهان، برترى بخشيده است.
در داستان حضرت مریم می خوانیم مادر مریم که زن شایسته ای بود، نذر کرد فرزندش خدمتگزار معبد باشد. پس از ولادت مریم، او دخترش را با حمایت زکریا به معبد فرستاد. چرا که دختران برای این امر به معبد نمی رفتند. مریم مورد توجه همه کاهنان بود. از همین رو کاهنان معبد و علمای بنی اسرائیل برای کفالت و سرپرستی او با هم نزاع کردند. سرانجام برای قرعه کشی قلم‌های خود را به آب افکندند، همه قلم‌ها به زیر آب فرورفت جز قلم زکریا که روی آب ماند. خداوند می خواست زکریا مریم را تعلیم داده، تربیت کند. اما او تحت تربیت حضرت زکریا به مقامات بالایی رسید به طوری که غذای بهشتی برای او نازل می شد. زکریا با دیدن غذاها متعجب شد. مریم در پاسخ زکریا که پرسید این غذاها از کجاست، فرمود از سوي خداست، يقيناً خدا هر کس را بخواهد، رزق بي حساب مي دهد. همین مسئله باعث شد زکریا بیش از پیش به رحمت خدا امیدوار گشته و در سن پیری از خداوند طلب فرزند کند.
حضرت مریم سلام الله علیها کسی است که خداوند به پاکی او شهادت داده است. پس از ولادت عیسی علیه السلام نیز از زیر پای مریم برایش نهر آبی قرار داد تا از آن سیراب شود و از درخت خشکیده، خرمای تازه رویانید تا مریم گرسنه نماند. سپس در دفاع از پاکدامنی او، فرزندش را در گهواره به سخن در آورد تا حجتی باشد بر یاوه گویان. طبق قرآن خداوند مریم و فرزندش را در مقام بلندی جای داد. همچنین عیسی در سخنان خود در گهواره فرمود: (خداوند) مرا نسبت به مادرم نيکوکار گردانيده.
برخلاف مسیحیت، که مریم را فقط به خاطر مادر خدا بودن تقدیس می کنند ، از نظر اسلام ، حضرت مریم سلام الله علیها، فارغ از اینکه پسرش کیست، حتی پیش از تولد فرزندش نزد خداوند مقرب بود.
حضرت مریم در قرآن
الف) تولد حضرت مریم (سلام الله علیها) و خدمتگزاری ایشان در معبد
• إِذْ قَالَتِ امْرَأَتُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ مَا فِي بَطْنِي مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّي إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (آل عمران ۳۵)
[ياد کنيد] هنگامي که همسر عمران گفت: پروردگارا! براي تو نذر کردم که آنچه را در شکم خود دارم [براي خدمت خانه تو از ولايت و سرپرستي من] آزاد باشد، بنابراين از من بپذير؛ يقيناً تو شنوا و دانايي.
• فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُهَا أُنْثَى وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَيْسَ الذَّكَرُ كَالْأُنْثَى وَإِنِّي سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ وَإِنِّي أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ (آل عمران ۳۶)
زماني که او را زاييد، گفت: پروردگارا! من او را دختر زاييدم. و خدا به آنچه او زاييد داناتر بود؛ و آن پسر [که زاييدن او را آرزو داشت، در کرامت، عظمت، ارزش و شخصيت] مانند اين دختر نيست؛ [پس در مقام نام گذاريش گفت:] البته من نامش را «مريم» نهادم، و او و فرزندانش را از خطرات مهلک و وسوسه هاي بنيان برانداز شيطان رانده شده به پناه تو مي آورم.
• فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَ أَنبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَ كَفَّلَهَا زَكَرِيَّا كلَُّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزْقًا قَالَ يَامَرْيَمُ أَنىَ لَكِ هَاذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ . . .(آل عمران ۳۷)
پس پرودگارش او(مریم) را به صورت نيکويي پذيرفت، و به طرز نيکويي نشو و نما داد، و زکريا را کفيلِ [رشد و تربيت معنوي] او قرار داد. هر زمان که زکريا در محراب [عبادت] بر او وارد مي شد، رزق ويژه اي نزدش مي يافت. [روزي در کمال شگفتي] گفت: اي مريم! اين رزق ويژه براي تو از کجاست؟! گفت: از سوي خداست، . . .
ب) کفالت و تربیت حضرت مریم (سلام الله علیها) توسط حضرت زکریا
• فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَ أَنبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَ كَفَّلَهَا زَكَرِيَّا كلَُّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزْقًا قَالَ يَامَرْيَمُ أَنىَ لَكِ هَاذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ . . .(آل عمران ۳۷)
پس پرودگارش او(مریم) را به صورت نيکويي پذيرفت، و به طرز نيکويي نشو و نما داد، و زکريا را کفيلِ [رشد و تربيت معنوي] او قرار داد. هر زمان که زکريا در محراب [عبادت] بر او وارد مي شد، رزق ويژه اي نزدش مي يافت. [روزي در کمال شگفتي] گفت: اي مريم! اين رزق ويژه براي تو از کجاست؟! گفت: از سوي خداست،
• ذَلِكَ مِنْ أَنْبَاءِ الْغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ وَمَا كُنْتَ لَدَيْهِمْ إِذْ يُلْقُونَ أَقْلَامَهُمْ أَيُّهُمْ يَكْفُلُ مَرْيَمَ وَمَا كُنْتَ لَدَيْهِمْ إِذْ يَخْتَصِمُونَ (آل عمران ۴۴)
اين [حقايق] از خبرهاي غيبي است که به تو وحي مي کنيم. و تو هنگامي که آنان قلم هاي خود را [به عنوان قرعه زدن در آب] مي انداختند که کداميک از آنان سرپرستي مريم را عهده دار شود، و نيز زماني که [براي کفالت او] با يکديگر جدال و ستيز مي کردند، نزد آنان نبودي.
ج) جایگاه والای حضرت مریم (سلام الله علیها) در قرآن
• رزق آسمانی : كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِنْدَهَا رِزْقًا قَالَ يَا مَرْيَمُ أَنَّى لَكِ هَذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ (آل عمران ۳۷)
پس پرودگارش او را به صورت نيکويي پذيرفت، و به طرز نيکويي نشو و نما داد، و زکريا را کفيلِ [رشد و تربيت معنوي] او قرار داد. هر زمان که زکريا در محراب [عبادت] بر او وارد مي شد، رزق ويژه اي نزدش مي يافت. [روزي در کمال شگفتي] گفت: اي مريم! اين رزق ويژه براي تو از کجاست؟! گفت: از سوي خداست، يقيناً خدا هر کس را بخواهد، رزق بي حساب مي دهد.
• زن برگزیده و پاک : وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِينَ (آل عمران ۴۲)
و [ياد کنيد] هنگامي که فرشتگان گفتند: اي مريم! قطعاً خدا تو را برگزيده و [از همه آلودگي هاي ظاهري و باطني] پاک ساخته، و بر زنان جهانيان برتري داده است.
• دعوت به بندگی (امر به اقامه نماز): يَا مَرْيَمُ اقْنُتِي لِرَبِّكِ وَاسْجُدِي وَارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ (آل عمران ۴۳)
اي مريم! فروتنانه براي پروردگارت به طاعت برخيز و سجده به جاي آور و با رکوع کنندگان رکوع کن.
• باردار شدن به حضرت عیسی علیه السلام: إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ ... قَالَتْ رَبِّ أَنَّى يَكُونُ لِي وَلَدٌ وَلَمْ يَمْسَسْنِي بَشَرٌ ... (آل عمران ۴۵-۴۷)
[ياد کنيد] زماني که فرشتگان گفتند: اي مريم! يقيناً خدا تو را به کلمه اي از سوي خود که نامش مسيح عيسي بن مريم است مژده مي دهد که در دنيا و آخرت داراي مقبوليّت و آبرومندي و از مقربّان است. (۴۵) و با مردم در گهواره [به صورت کاري خارق العاده] و در ميان سالي [با زبان وحي] سخن مي گويد و از شايستگان است. (۴۶) [مريم] گفت: پروردگارا! چگونه براي من فرزندي خواهد بود، در حالي که هيچ بشري با من تماس نگرفته؟! [خدا] فرمود: چنين است که مي گويي [ولي کار خدا مُقيّد به علل و اسباب نيست،] خدا هر چه را بخواهد [با مشيّت مطلقه خود] مي آفريند، چون چيزي را اراده کند جز اين نيست که به آن مي گويد: «باش» پس بي درنگ مي باشد.(۴۷)
• چشمه جوشان و خرمای تازه: فَنَادَاهَا مِنْ تَحْتِهَا أَلَّا تَحْزَنِي قَدْ جَعَلَ رَبُّكِ تَحْتَكِ سَرِيًّا. وَهُزِّي إِلَيْكِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُسَاقِطْ عَلَيْكِ رُطَبًا جَنِيًّا. فَكُلِي وَاشْرَبِي وَقَرِّي عَيْنًا .... (مریم ۲۴-۲۶)
پس کودک از زير [پاي] او ندايش داد: غمگين مباش که پروردگارت از زير [پاي] تو نهر آبي پديد آورده است [تا بياشامي و شستشو کني] (۲۴) و تنه خرما را به سوي خود بجنبان تا برايت خرماي تازه و از بار چيده بريزد. (۲۵) پس [از آن خرما] بخور و [از آن نهر] بياشام و خاطرت را شاد و خوش دار، و اگر از مردم کسي را ديدي [که درباره نوزادت پرسيد] بگو: من براي [خداي] رحمان روزه [سکوت] نذر کرده ام، پس هرگز امروز با هيچ انساني سخن نخواهم گفت. (۲۶)
• آیت الهی : وَجَعَلْنَا ابْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُ آيَةً وَآوَيْنَاهُمَا إِلَى رَبْوَةٍ ذَاتِ قَرَارٍ وَمَعِينٍ (مومنون ۵۰)
و پسر مريم و مادرش را نشانه [قدرت و رحمت خود] قرار داديم و آن دو را در سرزميني بلند که [داراي] جايگاهي مستقر [و امن] و آبي روان بود، جاي داديم.
• پاکدامنی ایشان : وَالَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهَا مِنْ رُوحِنَا وَجَعَلْنَاهَا وَابْنَهَا آيَةً لِلْعَالَمِينَ (انبیاء۹۱)
و آن [زن را ياد کن] که دامن خود را پاک نگه داشت، پس ما از روح خود در او دميديم و او و پسرش را نشانه اي [بزرگ از قدرت خود] براي جهانيان قرار داديم.
• پاکدامنی و بندگی: وَمَرْيَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهِ مِنْ رُوحِنَا وَصَدَّقَتْ بِكَلِمَاتِ رَبِّهَا وَكُتُبِهِ وَكَانَتْ مِنَ الْقَانِتِينَ (تحریم ۱۲)
و [نيز] مريم دختر عمران [را مثل زده است] که دامان خود را پاک نگه داشت و در نتيجه از روح خود در او دميديم و کلمات پروردگارش و کتاب هاي او را تصديق کرد و از اطاعت کنندگان [فرمان هاي خدا] بود.
نظرات (0)